Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010
Υμνος στη Λέσβο και στον νόστο
Σαν θεόρατη νυχτερίδα κρεμόταν ο αστερισμός της Κασσιόπης το Σαββάτο το βράδυ πάνω από την κινηματογραφική οθόνη που στήθηκε στην αυλή του ελαιοτριβείου -και μουσείου πλέον- «Βρανά» στον Παπάδο της Γέρας.
Δυο χιλιάδες άνθρωποι έτρεξαν στην εκδήλωση που οργάνωσε η εταιρεία «Αρχιπέλαγος», ψυχή της οποίας είναι ο Νίκος Σηφουνάκης Και ήταν, την όμορφη αυτή λεσβιακή βραδιά, από τις λίγες φορές που ο αιώνιος αστερισμός πρέπει να ένιωσε να απειλείται. Αυτή τη φορά, από την κινηματογραφική μορφή ενός φτωχού φωτογράφου στην αυλή του Αγίου Θεράποντα, του ήρωα «Νυχτερίδα» της ταινίας «Ταξίδι στη Μυτιλήνη», που ερμήνευσε ο ηθοποιός Χρήστος Χατζηπαναγιώτης. Της νέας ταινίας του Λάκη Παπαστάθη, που πρωτοπαίχτηκε τιμής ένεκεν στο γενέθλιο τόπο του σκηνοθέτη.
Και έσπευσαν στο ανακαινισμένο λιοτρίβι περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι (1.600 ήταν οι στημένες καρέκλες), χειροκροτώντας θερμά έναν ύμνο στην έννοια της επιστροφής. Ταυτόχρονα και ύμνο στη Μυτιλήνη, που πέρασε και «διενεμήθη» σε όσους έμειναν στο νησί -σαν τα ρούχα του μακαρίτη, αλλά και της ετοιμοθάνατης στην ταινία. Ή μάλλον σε όσους δεν έφυγαν ακόμα.
«Ο μεγαλύτερος θερινός κινηματογράφος, το "Σινέ Βρανά"», έτσι ονομάστηκε το εγχείρημα της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», που έχει δημιουργήσει και λειτουργεί το μοναδικό αυτό χώρο πολιτισμού-ελαιοτριβείο του παππού του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Ηταν πραγματικά ο χώρος που περισσότερο απ' όλους ταίριαζε να φιλοξενήσει την πρεμιέρα της ταινίας του Παπαστάθη. Με τους πιτσιρικάδες του χωριού στα γύρω ντουβάρια, τη μυρωδιά του γερανιού και του γιασεμιού ανάκατη με αυτή της γης, θύμιζε το «Σαπφώ», το «Παλλάς», αλλά και τη «Δροσιά» και τη «Νίκη», τους θερινούς κινηματογράφους της Μυτιλήνης μισό αιώνα πριν. Κι ετούτο το πραγματικό και ταυτόχρονα και επινοημένο χαρακτηριστικό της ταινίας και συνάμα και του τόπου, ήταν τα δύο βασικά στοιχεία της ταινίας, σύμφωνα με τον κριτικό του κινηματογράφου Γιάννη Μπακογιαννόπουλο, που προλόγισε το
«Ταξίδι στη Μυτιλήνη».
Οπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Μπακογιαννόπουλος, «ο σκηνοθέτης χτίζει μια κιβωτό μνήμης. Οχι ταριχευμένη, αλλά ζωντανή».
«Τιμή για τη Λέσβο και το Αιγαίο», χαρακτήρισε ο υφυπουργός Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, Νίκος Σηφουνάκης, το γεγονός της πρώτης προβολής της ταινίας στη Λέσβο. Ο υφυπουργός, ψυχή της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», θυμήθηκε τις μέρες του στην ΕΡΤ, όταν γνώρισε τον Λάκη Παπαστάθη και την αγωνία του για κάθε δημιούργημά του. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε δύο έννοιες που πηγάζουν από την ταινία: το συναίσθημα και την αναπόληση.
«Μεγάλο δημιουργό» χαρακτήρισε τον Λάκη Παπαστάθη ο ποιητής και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος, αντιπρόεδρος της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», υποδεχόμενος τον σκηνοθέτη αντί του απουσιάζοντος για λόγους υγείας προέδρου της, Νίκου Κούνδουρου.
«Απροετοίμαστος για τόση συγκίνηση», δήλωσε ανεβαίνοντας στο βήμα ο σκηνοθέτης της ταινίας, Λάκης Παπαστάθης. Κάλεσε δίπλα του παρόντες συμμέτοχους στη δημιουργία της ταινίας, τη μοντέζ Ιωάννα Σπηλιοπούλου και τους ηθοποιούς Μπάμπη Αλατζά, Μυρτώ Παράσχη και Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, και χαιρέτησε τους συμμαθητές του στο 2ο Γυμνάσιο Αρένων Μυτιλήνης και τους δεκάδες ερασιτέχνες ηθοποιούς θεατρικών ομάδων της Μυτιλήνης, που βοήθησαν στα γυρίσματα της ταινίας. Ας σημειωθεί εδώ πως, παρουσιάζοντας τον Χρήστο Χατζημαναγιώτη, εξήρε το ταλέντο του διακρίνοντας στο πρόσωπό του την ικανότητα του ηθοποιού που γνωρίζει να ισορροπεί ανάμεσα σε δύο χαρακτήρες. Του συγκροτημένα κωμικού και του τραγικού-μοιραίου προσώπου.
Και μετά τα φώτα έσβησαν και πλημμύρισαν νου και καρδιά οι εικόνες του κινηματογραφιστή από το Παρίσι που επιστρέφει στη Μυτιλήνη, εικόνες μέσα από την κάμερα με την οποία καταγράφει, πότε σαν ντοκιμαντέρ και πότε δραματικά, μνήμες και συναισθήματα του παρόντος.
Αργά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου και όταν οι τίτλοι του τέλους στο «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» έπεσαν, μέσα από ένα ποτήρι ούζο στο Πέραμα, τα αστέρια της Κασσιόπης ξαναβρήκαν τη λάμψη τους. *
