Η ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΤΟΥ ΛΑΚΗ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗ

Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010

Υμνος στη Λέσβο και στον νόστο

Του ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ

 

Σαν θεόρατη νυχτερίδα κρεμόταν ο αστερισμός της Κασσιόπης το Σαββάτο το βράδυ πάνω από την κινηματογραφική οθόνη που στήθηκε στην αυλή του ελαιοτριβείου -και μουσείου πλέον- «Βρανά» στον Παπάδο της Γέρας.

 

Δυο χιλιάδες άνθρωποι έτρεξαν στην εκδήλωση που οργάνωσε η εταιρεία «Αρχιπέλαγος», ψυχή της οποίας είναι ο Νίκος Σηφουνάκης Και ήταν, την όμορφη αυτή λεσβιακή βραδιά, από τις λίγες φορές που ο αιώνιος αστερισμός πρέπει να ένιωσε να απειλείται. Αυτή τη φορά, από την κινηματογραφική μορφή ενός φτωχού φωτογράφου στην αυλή του Αγίου Θεράποντα, του ήρωα «Νυχτερίδα» της ταινίας «Ταξίδι στη Μυτιλήνη», που ερμήνευσε ο ηθοποιός Χρήστος Χατζηπαναγιώτης. Της νέας ταινίας του Λάκη Παπαστάθη, που πρωτοπαίχτηκε τιμής ένεκεν στο γενέθλιο τόπο του σκηνοθέτη.

Και έσπευσαν στο ανακαινισμένο λιοτρίβι περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι (1.600 ήταν οι στημένες καρέκλες), χειροκροτώντας θερμά έναν ύμνο στην έννοια της επιστροφής. Ταυτόχρονα και ύμνο στη Μυτιλήνη, που πέρασε και «διενεμήθη» σε όσους έμειναν στο νησί -σαν τα ρούχα του μακαρίτη, αλλά και της ετοιμοθάνατης στην ταινία. Ή μάλλον σε όσους δεν έφυγαν ακόμα.

«Ο μεγαλύτερος θερινός κινηματογράφος, το "Σινέ Βρανά"», έτσι ονομάστηκε το εγχείρημα της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», που έχει δημιουργήσει και λειτουργεί το μοναδικό αυτό χώρο πολιτισμού-ελαιοτριβείο του παππού του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Ηταν πραγματικά ο χώρος που περισσότερο απ' όλους ταίριαζε να φιλοξενήσει την πρεμιέρα της ταινίας του Παπαστάθη. Με τους πιτσιρικάδες του χωριού στα γύρω ντουβάρια, τη μυρωδιά του γερανιού και του γιασεμιού ανάκατη με αυτή της γης, θύμιζε το «Σαπφώ», το «Παλλάς», αλλά και τη «Δροσιά» και τη «Νίκη», τους θερινούς κινηματογράφους της Μυτιλήνης μισό αιώνα πριν. Κι ετούτο το πραγματικό και ταυτόχρονα και επινοημένο χαρακτηριστικό της ταινίας και συνάμα και του τόπου, ήταν τα δύο βασικά στοιχεία της ταινίας, σύμφωνα με τον κριτικό του κινηματογράφου Γιάννη Μπακογιαννόπουλο, που προλόγισε το
«Ταξίδι στη Μυτιλήνη».

Οπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Μπακογιαννόπουλος, «ο σκηνοθέτης χτίζει μια κιβωτό μνήμης. Οχι ταριχευμένη, αλλά ζωντανή».

«Τιμή για τη Λέσβο και το Αιγαίο», χαρακτήρισε ο υφυπουργός Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, Νίκος Σηφουνάκης, το γεγονός της πρώτης προβολής της ταινίας στη Λέσβο. Ο υφυπουργός, ψυχή της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», θυμήθηκε τις μέρες του στην ΕΡΤ, όταν γνώρισε τον Λάκη Παπαστάθη και την αγωνία του για κάθε δημιούργημά του. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε δύο έννοιες που πηγάζουν από την ταινία: το συναίσθημα και την αναπόληση.

«Μεγάλο δημιουργό» χαρακτήρισε τον Λάκη Παπαστάθη ο ποιητής και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος, αντιπρόεδρος της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», υποδεχόμενος τον σκηνοθέτη αντί του απουσιάζοντος για λόγους υγείας προέδρου της, Νίκου Κούνδουρου.

«Απροετοίμαστος για τόση συγκίνηση», δήλωσε ανεβαίνοντας στο βήμα ο σκηνοθέτης της ταινίας, Λάκης Παπαστάθης. Κάλεσε δίπλα του παρόντες συμμέτοχους στη δημιουργία της ταινίας, τη μοντέζ Ιωάννα Σπηλιοπούλου και τους ηθοποιούς Μπάμπη Αλατζά, Μυρτώ Παράσχη και Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, και χαιρέτησε τους συμμαθητές του στο 2ο Γυμνάσιο Αρένων Μυτιλήνης και τους δεκάδες ερασιτέχνες ηθοποιούς θεατρικών ομάδων της Μυτιλήνης, που βοήθησαν στα γυρίσματα της ταινίας. Ας σημειωθεί εδώ πως, παρουσιάζοντας τον Χρήστο Χατζημαναγιώτη, εξήρε το ταλέντο του διακρίνοντας στο πρόσωπό του την ικανότητα του ηθοποιού που γνωρίζει να ισορροπεί ανάμεσα σε δύο χαρακτήρες. Του συγκροτημένα κωμικού και του τραγικού-μοιραίου προσώπου.

Και μετά τα φώτα έσβησαν και πλημμύρισαν νου και καρδιά οι εικόνες του κινηματογραφιστή από το Παρίσι που επιστρέφει στη Μυτιλήνη, εικόνες μέσα από την κάμερα με την οποία καταγράφει, πότε σαν ντοκιμαντέρ και πότε δραματικά, μνήμες και συναισθήματα του παρόντος.

Αργά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου και όταν οι τίτλοι του τέλους στο «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» έπεσαν, μέσα από ένα ποτήρι ούζο στο Πέραμα, τα αστέρια της Κασσιόπης ξαναβρήκαν τη λάμψη τους. *

Συγκίνηση για το «Ταξίδι»

TA NEA

Αποστολή: Δάφνη Κοντοδήµα

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010

Περίπου 1.800 θεατές παρακολούθησαν την κινηµατογραφική πρεµιέρα του Λάκη Παπαστάθη στο κατάµεστο Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά στη Λέσβο.

Η ιστορία και οι άνθρωποι της Λέσβου ήταν οι πρωταγωνιστές στην πρεµιέρα της ταινίας «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» του Λάκη Παπαστάθη. Στον υπαίθριο κινηµατογράφο που στήθηκε στο Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά της εταιρείας Αρχιπέλαγος, οι 1.800 ντόπιοι και επισκέπτες του νησιού παρακολούθησαν την επιστροφή ενός κινηµατογραφιστή στον γενέθλιο τόπο του. Οι µνήµες του ήρωα ζωντάνεψαν στο βιοµηχανικό µνηµείο και χώρο πολιτισµού στον κόλπο της Γέρας.

Οικογένειες, νέοι και µεγαλύτεροι, καθισµένοι ή όρθιοι κατέκλυσαν τον υπαίθριο χώρο του ιστορικού ελαιοτριβείου του παππού τού Ελύτη. Στη Λέσβο µιλούσαν για τη «σηµαντική βραδιά κατά την οποία µια ταινία γυρισµένη στη Μυτιλήνη προβλήθηκε στο ιστορικό µνηµείο του νησιού».

«Το σηµαντικό γεγονός είναι, πέρα από την ταινία του Λάκη Παπαστάθη, το καταπληκτικό µουσείο που πριν από 3-4 χρόνια ήταν γεµάτο χώµατα και τούβλα και σήµερα είναι ένα κόσµηµα» είπε ο ποιητής, δηµοσιογράφος και αντιπρόεδρος της εταιρείας Αρχιπέλαγος, Λευτέρης Παπαδόπουλος.

«Είναι τιµή για τη Λέσβο που ο Λάκης Παπαστάθης θέλησε να γίνει η προβολή σ’ αυτό το µνηµείο της βιοµηχανικής επανάστασης της Λέσβου, όπου υπάρχει ακόµα η σκιά του Οδυσσέα Ελύτη» σχολίασε ο αρχιτέκτων και υφυπουργός Μεταφορών Νίκος Σηφουνάκης, µέλος της εταιρείας Αρχιπέλαγος.

Για τον «λαϊκό πολιτισµό που λειτούργησε ουσιαστικά στο έργο του Παπαστάθη» έκανε λόγο ο κριτικός κινηµατογράφου Γιάννης Μπακογιαννόπουλος. «Με τους ανθρώπους, την ιστορία, τους διαχρονικούς µύθους του Ελληνισµού θέλησε να χτίσει µια κιβωτό της παράδοσης, της µνήµης όχι ταριχευµένη αλλά ζωντανή».

Τους παλιούς συµµαθητές του από το 2ο Γυµνάσιο Αρρένων Μυτιλήνης αναζητούσε στο πλήθος ο Λάκης Παπαστάθης, καθώς µιλούσε για το εργοστάσιο ελαιουργίας του πατέρα του στο Πέραµα. «Οι ήρωες της ταινίας έχουν κάτι από την ψυχή µου» έλεγε στα «ΝΕΑ» ο βραβευµένος σκηνοθέτης.

Στο νοσταλγικό κινηµατογραφικό «Ταξίδι στη Μυτιλήνη», ο Κώστας (Νικόλας Παπαγιάννης) επιστρέφει στη γενέτειρά του έπειτα από είκοσι χρόνια, αφού κληρονοµεί το πατρικό του σπίτι. Εκεί θα συναντήσει τον θείο του (Δηµήτρης Καταλειφός), τον παλιό του έρωτα την Ελένη (Λουκία Μιχαλοπούλου), ανθρώπους που σηµάδεψαν τη ζωή του. Θα θυµηθεί τις βόλτες στο ποδήλατο µε τον πατέρα του, τον φωτογράφο µε το παρατσούκλι «Νυχτερίδας» (Χρήστος Χατζηπαναγιώτης).

Οι θεατές παρακολουθούν εικόνες του χθες και του σήµερα, σε ασπρόµαυρο και έγχρωµο φιλµ, µέσα από τα µάτια ή την κάµερα του αφηγητή - ήρωα. Το πρόσωπό του φαίνεται µόνο στην τελευταία σκηνή της ταινίας. Οταν ανοίγει το παράθυρο του σπιτιού και ξεπροβάλλει το λιµάνι, µε το φως να λούζει τον χώρο.

Την πρεµιέρα της ταινίας παρακολούθησαν µεταξύ των άλλων οι Τίτος Πατρίκιος, Ρούλα Σιφναίου, Αγγελος Δεληβορριάς, Ειρήνη Γερουλάνου, Πλάτων Μαυροµούστακος, Γιώργος Λιόντος, Μάγια Τσόκλη, Παύλος Βογιατζής (νοµάρχης Λέσβου), Πάρις Τσάτρας (πρύτανης Πανεπιστηµίου Αιγαίου) και οι ηθοποιοί Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Μπάµπης Αλατζάς, Μυρτώ Παράσχη, Βίκυ Σταυροπούλου.



Από την ατµοκίνηση στον πολιτισµό

Οι µηχανές στο ατµοκίνητο ελαιοτριβείο του Νικoλάου Βρανά στον Παπάδο της Λέσβου – που λειτουργούσε από το 1887 – έσβησαν πριν από τριάντα χρόνια. Το βιοµηχανικό συγκρότηµα, χάρη στη φροντίδα της εταιρείας Αρχιπέλαγος, αναπαλαιώθηκε και λειτουργεί σήµερα ως µουσείο και χώρος πολιτισµού. Ο µηχανολογικός εξοπλισµός τέθηκε σε λειτουργία ώστε να ενηµερώνονται οι επισκέπτες για τη διαδικασία παραγωγής λαδιού. Εκεί φιλοξενείται και το αρχείο µε 112 βιβλία όπου είναι καταγεγραµµένοι οι «ύποπτοι» – οφειλέτες και το πελατολόγιο. Στον χώρο αυτό πραγµατοποιήθηκε χθες και η συναυλία της κοµπανίας του «Αναγνωστηρίου» της Αγιάσου µε τραγούδια και χορούς της Λέσβου και της Μικράς Ασίας.

«Ταξίδι στη Μυτιλήνη» με 1.800 θεατές

Συγκίνηση στην πρεμιέρα της ταινίας του Λάκη Παπαστάθη στο Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά

ΕΘΝΟΣ, 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Σου κόβει την ανάσα ο κόλπος της Γέρας. Ετσι γαλήνιος και μεγαλοπρεπής όπως απλώνεται στη διαδρομή από την πόλη της Μυτιλήνης προς το νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού. Απόγευμα Σαββάτου απολαμβάνουμε τη διαδρομή με το φως του ήλιου που καίει ακόμα στο φινάλε του καλοκαιριού. Φτάνοντας στο αναστηλωμένο ελαιοτριβείο του παππού του Οδυσσέα Ελύτη στο χωριό του Παπάδου, χαιρόμαστε μια βόλτα στο παρελθόν πριν μας κερδίσει ολοκληρωτικά η πλακόστρωτη αυλή με τις ελιές και το τετράγωνο σιντριβάνι, γεμάτο τρεχούμενο νερό.


Λοιπόν, εδώ, το βράδυ του Σαββάτου περισσότεροι από 1.500 θεατές μαζεύτηκαν στο θερινό σινεμά του Ελαιοτριβείου - Μουσείου Βρανά της εταιρείας Αρχιπέλαγος για την πρεμιέρα της νέας ταινίας του Λάκη Παπαστάθη, «Ταξίδι στη Μυτιλήνη».


Καρφίτσα δεν έπεφτε στον υπαίθριο χώρο (οι διοργανωτές συνυπολογίζοντας τους καθιστούς και τους όρθιους θεατές εκτιμούν ότι στον χώρο του θερινού κινηματογράφου μαζεύτηκαν κοντά στα 1.800 άτομα), όπου ντόπιοι, επίσημοι και ανεπίσημοι, καθώς και προσκεκλημένοι από την Αθήνα μαζεύτηκαν για να παρακολουθήσουν την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία της φιλμογραφίας του δημιουργού. Εναν φόρο τιμής στις μνήμες της νιότης του, που συνδυάζει το φανταστικό στοιχείο με την προσωπική σφραγίδα της κουλτούρας του, βαθιά επηρεασμένης από την παράδοση της Μυτιλήνης.

Η ιστορία

Βολιώτης στην καταγωγή, αλλά μεγαλωμένος στο νησί της Λέσβου, ο Λάκης Παπαστάθης αφηγείται την ιστορία ενός κινηματογραφιστή που επιστρέφει στην πατρίδα του από το Παρίσι μετά από χρόνια, καθώς μια τραγωδία τον έχει σημαδέψει.

«Ο Παπαστάθης εδώ γνώρισε τον πολιτισμό», είπε ο κριτικός κινηματογράφου Γιάννης Μπακογιαννόπουλος προλογίζοντας την ταινία.

«Σκοπός του είναι να χτίσει μια κιβωτό της παράδοσης, μια κιβωτό της μνήμης, όχι ταριχευμένη αλλά ζωντανή», συνέχισε συμπληρώνοντας: «Εκπληρώνει ένα χρέος στον εαυτό του και στους ανθρώπους που σημάδεψαν τη ζωή του».

Γεγονός σημαντικό για τους κατοίκους του νησιού και «βραδιά συγκίνησης» για τον ίδιο τον σκηνοθέτη -που έζησε τη βιομηχανική επανάσταση της ελαιουργίας από πρώτο χέρι, μια και ο πατέρας του είχε εργοστάσιο στην περιοχή-, η πρεμιέρα του φιλμ συγκέντρωσε γνωστά ονόματα του πολιτισμού - από τον υφυπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Νίκο Σηφουνάκη, ιδρυτικό μέλος της εταιρείας Αρχιπέλαγος, όπως και τον (ομοίως παρευρισκόμενο) ποιητή Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον διευθυντή του μουσείου Μπενάκη, Αγγελο Δεληβοριά και την αναπληρώτρια διευθύντρια του Ειρήνη Γερουλάνου, τον νομάρχη Λέσβου Π. Βογιατζή, τη βουλευτή Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ Μάγια Τσόκλη, τους ηθοποιούς της ταινίας Χρήστο Χατζηπαναγιώτη και Μυρτώ Παράσχη, την ιστορικό Ρούλα Σηφναίου, τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο και πολλούς άλλους.

* Ενας χρόνος
Η συναυλία της μουσικής κομπανίας του «Αναγνωστηρίου» της Αγιάσου στη μεγάλη αυλή του Ελαιοτριβείου σφράγισε την Κυριακή έναν χρόνο ζωής για το αναστηλωμένο εργοστάσιο.

Αποστολή: Αντα Δαλιάκα